Lesbrief SUV Rugzwemmen (word-doc)
Lesbrief Scheten uit de schoorsteen
Lesbrief Palmen op de Noordpool (Boekenberg)
Schrijfopdracht Palmen op de Noordpool (Meertaal)
Lesbrieven
Meer dan 20 lesideeën voor de Kinderboekenweek 2023
Hier zijn mijn tips en lessuggesties bij het thema van de Kinderboekenweek 2023: Bij mij thuis. Zoals gewoonlijk heb ik ze heel summier beschreven. Zie het als aanknopingspunten. Sommige lesideeën zijn in te zetten voor alle groepen. Andere zijn misschien vooral geschikt voor onderbouw, middenbouw of bovenbouw.
- Lees een kinderboek.
- Lees een gedicht van Pim Lammers.
- Lees een boek en teken het huis of het gezin uit dat boek zoals jij het voor je ziet.
- Maak een foto van de boekenplank op jouw kamer of bij jullie thuis. Laat hem aan anderen zien en vertel iets over drie van de boeken.
- Kan jullie boekenkast een frisse wind gebruiken? Vraag welke boeken weg mogen en ruil ze met leuke boeken in een minibieb.
- Lees een boek waarin het gezin (ongeveer) net zo is als bij jullie thuis.
- Lees een boek waarin het gezin echt totaal anders is dan bij jullie thuis.
- Lees voor aan jullie huisdier.
VO: klimaatverandering als thema
Met de onderbouw van het voortgezet onderwijs praat ik over het thema klimaatverandering in mijn boeken. Desgewenst leg ik de nadruk meer op klimaatverandering of op het literaire. Ik laat bijvoorbeeld aan de hand van Palmen op de Noordpool zien hoe we zo zeker weten dat klimaatverandering door de mens komt of aan de hand van Scheten uit de Schoorsteen hoe je voor verschillende doelgroepen en genres schrijft. Maar In beide gevallen ligt de nadruk op mijn young adult roman Rugzwemmen. We lezen samen een fragment en discussiëren hoe ver je moet of mag gaan bij het actievoeren. Vanzelfsprekend is er ook alle ruimte voor vragen, of ze nou gaan over methaangas of metaforen, over humor of hittegolven of toch over mijn lievelingsschrijver of lievelingsdier.
Scheten uit de schoorsteen
In Scheten uit de schoorsteen leg ik klimaatverandering uit op kleuterniveau. Normaal ben ik helemaal niet van de scheten, maar nu kon ik ze goed gebruiken om broeikasgassen uit te leggen. Bijkomend voordeel natuurlijk: jonge kinderen lachen wel om scheten. Zo is het een vrolijk en ook eerlijk boek geworden waarin oorzaken, gevolgen en oplossingen van klimaatverandering op speelse wijze voorbij komen. De geweldige illustraties van Yoko Heiligers helpen daarbij. Achterin het boek staat extra informatie voor voorlezers die moeilijke vragen krijgen.
Uitgeroepen tot beste kinderklimaatboek 2022/2023 in de categorie 0-5 jaar!
> Bekijk de eerste pagina’s hier
> Download de lesbrief met proefjes en opdrachten bij het boek.
> Download een kleurplaat:
Klimaatonderwijs is nodig
Is het belangrijk dat kinderen van een jaar of elf, twaalf weten wat klimaatverandering is? Ik vind van wel. Ten eerste omdat ze zich geen onnodige zorgen moeten maken. Ten tweede omdat ze zich wel zorgen moeten maken.
Maar een snelle steekproef leert dat veel kinderen geen idee hebben wat klimaatverandering is. Mijn steekproef was zeker niet representatief. Tijdens de Kinderboekenweek vroeg ik in elke groep 7 en 8 die ik bezocht (in totaal 13) wie mij kort kon uitleggen waardoor het klimaat verandert. Aarzelend gingen er een paar vingers omhoog. En toen kwamen de antwoorden:
- door vuur
- door plastic
- door stikstof
- door afval dat in de oceaan komt
- doordat er een gat zit in de ozonlaag
- ‘er zit lava in de aarde en daardoor wordt het steeds heter’
- ‘er zit een soort heelal om de zon en daar zit een gat in’.
Lesbrief Viruswereld
Op veler verzoek heb ik een lesbrief gemaakt bij ons kinderboek over virussen Viruswereld. De lesbrief is geschikt voor de bovenbouw van het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Sommige opdrachten (zoals lesblad Kopieerfouten) kunt u ook aan jongere kinderen geven. De opdrachten sluiten aan op kerndoelen* voor Nederlands, Rekenen/Wiskunde en Oriëntatie op jezelf en de wereld.
> Lees verder…Lezing klimaatverandering voor leerkrachten en andere volwassenen
Presentaties over klimaatverandering doe ik niet alleen voor kinderen maar ook voor volwassenen. Want wie snapt er hoe het nou precies zit met orkanen, hittegolven en overstromingen? Met windmolens, waterstof en warmtepompen? Hoe weten we zo zeker dat klimaatverandering onze schuld is? Wat zijn de oorzaken, de gevolgen en de oplossingen? Voor juffen en meesters spits ik deze lezing helemaal toe op de klassenpraktijk: hoe behandel je klimaatverandering in de klas?
Lezing klimaatverandering voor kinderen
In een lesuur snappen alle kinderen hoe het zit met klimaatverandering: oorzaken, gevolgen en maatregelen. In een interactieve presentatie leg ik uit wat klimaatverandering is. Dat doe ik aan de hand van fossielen uit de ijstijd, spannende verhalen en grappige illustraties. Zonder doemverhalen, moeilijke woorden en opgeheven vingertje. Daarna is er volop tijd voor vragen. En natuurlijk sluiten we af met een toffe quiz. Voor groep 5 tot en met 8 van de basisschool en voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs.
Neem voor meer mogelijkheden en andere informatie contact op met mij of de Schrijverscentrale.
Zo schrijf je een boek
Aan de hand van mijn boek Palmen op de Noordpool laat ik zien wat er allemaal komt kijken bij het maken van een boek. Van idee tot publicatie. Ik laat zien hoe je betrouwbare bronnen vindt, hoeveel fouten de redacteur er wel niet uithaalt, hoe ik samenwerk met de illustrator en hoe het er in een drukkerij aan toe gaat. Ik lees natuurlijk een paar stukken voor, vraag de kinderen van alles en zij kunnen mij ook van alles vragen. Bijvoorbeeld over mijn konijnen, hoe je schrijver wordt, hoe een vulkaan werkt en of je een handtekening mag. En als er tijd is doen we ook nog een toffe quiz.
Neem voor meer mogelijkheden en andere informatie contact op met mij of de Schrijverscentrale.
Klimaatverandering in de klas
Op deze plek vind je lesmateriaal en bronnen die helpen om klimaatverandering in de les op school te behandelen. Veel ervan sluit aan op mijn kinderboek Palmen op de Noordpool, maar ook zonder dat boek kun je er veel aan hebben. Andersom zit het boek vol thema’s en aanknopingspunten die ook buiten het thema klimaatverandering interessant zijn: arm & rijk, voedselketens, ecosystemen, globalisering, koolstofkringloop, Nederland waterland, nepnieuws, technologie, duurzame energie, enzovoorts.
> Download hier een pdf van het hele verhaal met aanklikbare links.
> Lees verder…
Lesopener klimaatverandering
Klimaatverandering is echt wel te begrijpen. Ook door kinderen en ook in het kort. In dit filmpje leggen we in nog geen 2 minuten oorzaken, gevolgen en maatregelen van klimaatverandering uit. En geven we tips wat je zelf kunt doen. Gebruik de video op school, als lesopener op het digibord of in een spreekbeurt.
Meer dan twintig lesideeën voor de Kinderboekenweek 2019
Hier zijn wat lessuggesties bij het thema van de Kinderboekenweek 2019: Reis mee. Nou ja: officieel gaat het om voertuigen, vervoermiddelen of hoe je het ook wil noemen. Ik heb de lesideeën heel summier beschreven. Zie het als aanknopingspunten. Sommige lesideeën zijn in te zetten voor alle groepen. Andere zijn misschien vooral geschikt voor onderbouw, middenbouw of bovenbouw. Oh, en trouwens: je kunt me natuurlijk ook nog boeken voor de Kinderboekenweek. Doorgaan met het lezen van “Meer dan twintig lesideeën voor de Kinderboekenweek 2019”
Stoomcursus klimaatverandering
Voor PraxisBulletin maakte ik een stoomcursus klimaatverandering voor de bovenbouw van het basisonderwijs. In vijf simpele stappen leg ik klimaatverandering uit. Bij elke stap staan lessuggesties, praktische opdrachten en eenvoudige proefjes die het verhaal duidelijker maken.
Doorgaan met het lezen van “Stoomcursus klimaatverandering”
De wortels van Oranje
Wil je weten: Hoe een schipper duizenden levens redde? Wat de gevaarlijkste vulkaan van Nederland is? Hoe het komt dat wortels oranje zijn? Waarom zoete drop zouter is dan zoute drop? Hoe kleine dieren grote projecten tegenhouden? Verbluffende weetjes en grappige feiten over het land van melk en water. Doorgaan met het lezen van “De wortels van Oranje”
‘Lastig om iets over het klimaat te zeggen’
Klimaatverandering is een belangrijk onderwerp, dat ook tijdens het leven van onze kinderen en kleinkinderen maar al te actueel zal blijven. Alle reden dus om het op een heldere en zorgvuldige manier aan kinderen op school uit te leggen. Klimaatverandering is ook een ingewikkeld onderwerp. Dat heb ik wel gemerkt tijdens het schrijven van mijn kinderboek Palmen op de Noordpool. En dat wist ik al door de paar paragrafen die ik erover schreef voor verschillende aardrijkskundemethoden.
En dus kom je in boeken en op internet veel verhalen tegen die variëren van een beetje vaag tot complete onzin. Doorgaan met het lezen van “‘Lastig om iets over het klimaat te zeggen’”
Meer dan twintig lesideeën voor de Kinderboekenweek 2017
Hier zijn wat lessuggesties bij het thema van de Kinderboekenweek 2017: gruwelijk eng. Het zijn er meer dan twintig, maar ik heb ze heel summier beschreven. Zie het als aanknopingspunten. Sommige lesideeën zijn in te zetten voor alle groepen. Andere zijn misschien vooral geschikt voor onderbouw, middenbouw of bovenbouw. Doorgaan met het lezen van “Meer dan twintig lesideeën voor de Kinderboekenweek 2017”
Meer dan twintig lesideeën voor de Kinderboekenweek
Hier zijn wat lessuggesties bij het thema van de Kinderboekenweek 2016: oma’s en opa’s, voor altijd jong. Het zijn er meer dan twintig, maar ik heb ze heel summier beschreven. Zie het als aanknopingspunten.
Sommige lesideeën zijn in te zetten voor alle groepen. Andere zijn misschien vooral geschikt voor onderbouw, middenbouw of bovenbouw. Veel ideeën zijn geïnspireerd op een specifieke spread uit De oma van de oma van mijn oma. Dan staan de paginanummers erachter. Maar de meeste lesideeën kun je ook prima zonder dat boek doen. Doorgaan met het lezen van “Meer dan twintig lesideeën voor de Kinderboekenweek”
Mijn Kinderboekenweek
Mijn eerste Kinderboekenweek zit er op. Het was vermoeiend, maar vooral vreselijk leuk. En het voelt een beetje alsof ik op vakantie ben geweest. Daarom hier een klein verslagje met wat foto’s.
Natuurlijk lag het thema van de Kinderboekenweek (natuur, wetenschap en techniek) nogal in mijn straatje. Mede daardoor heb ik een slordige 800 kinderen voor mijn neus gehad, verdeeld over vier scholen, vijf boekwinkels, een bieb en een museum. De meeste waren enorm enthousiast en nieuwsgierig naar mijn boek (‘Hoe weet u wat het begin van God was?’), mijn verdiensten (‘Woont u in een villa?’) en mijn privé-leven (‘Hoe heten uw konijnen?’). Doorgaan met het lezen van “Mijn Kinderboekenweek”
Beste Ida,
Jij kunt er niets aan doen dat volwassenen met jouw antwoord op een Bosatlasopdracht aan de haal gaan. Dat ze je antwoord briljant noemen. Of zelfs het glasharde bewijs dat ons onderwijssysteem verouderd is. Wat een onzin. Want je antwoord was gewoon fout. Doorgaan met het lezen van “Beste Ida,”
Een ander ezelsbruggetje voor de planeten
Voor mijn kinderboek Hé Aardbewoner zocht ik een nieuw ezelsbruggetje om de volgorde van de planeten te onthouden. Sinds Pluto is gedegradeerd tot dwergplaneet is het gangbare ezelsbruggetje: Maak Van Acht Meter Japanse Stof Uw Nachtjapon. Niet echt geweldig, vooral omdat alleen de beginletters aanknopingspunten bieden en je dus makkelijk kunt denken dat Mars het dichtst bij de zon staat en Mercurius onze buurplaneet is. Meter Van Acht Maak Japanse Stof Uw Nachtjapon zou wat dat betreft al beter zijn. Maar dat loopt niet zo lekker.
De 3 beste ezelsbruggetjes voor de planeten
Tijdens het schrijven van Hé Aardbewoner heb ik een aantal alternatieven bedacht waarbij van (bijna) elke planeet de eerste twee letters overeenkomen. Doorgaan met het lezen van “Een ander ezelsbruggetje voor de planeten”