jeugdboeken over aarde, natuur en klimaat
De Volkskrant: ‘Rugzwemmen’ is een geslaagd jeugdboek over de klimaatcrisis: het laat ruimte voor hoop en humor.
Het Parool: Geen belerend klimaatboek, maar een innemend verhaal over een herkenbaar meisje. (pdf)
Boekenkrant: Een rijk, broeierig en ontroerend verhaal dat jongeren vanaf twaalf jaar zeker zal aanspreken. (pdf)
Libris kinderboek van de maand: Rugzwemmen is een traktatie voor 12+ lezers.
Palm Trees at the North Pole is my non-fiction children’s book about climate change. The book tells the whole story of climate change for children aged 10 and up: history, causes, effects, measures and myths. But all of course in a fun and quirky way, with lots of mammoths, volcanoes and steam engines.
Foreign rights have already been sold to 13 countries. In the Netherlands the book got very good reviews, an honorary mention by the Dutch jury for the Golden Stylus and the Glass Globe for best geographical book for children. It has also won the Silver International Creative Media Award.
Met de onderbouw van het voortgezet onderwijs praat ik over het thema klimaatverandering in mijn boeken. Desgewenst leg ik de nadruk meer op klimaatverandering of op het literaire. Ik laat bijvoorbeeld aan de hand van Palmen op de Noordpool zien hoe we zo zeker weten dat klimaatverandering door de mens komt of aan de hand van Scheten uit de Schoorsteen hoe je voor verschillende doelgroepen en genres schrijft. Maar In beide gevallen ligt de nadruk op mijn young adult roman Rugzwemmen. We lezen samen een fragment en discussiëren hoe ver je moet of mag gaan bij het actievoeren. Vanzelfsprekend is er ook alle ruimte voor vragen, of ze nou gaan over methaangas of metaforen, over humor of hittegolven of toch over mijn lievelingsschrijver of lievelingsdier.
Het zijn de laatste weken voor de zomervakantie. Noors vriendinnen vliegen bijna naar de zon. Noor niet. Haar ouders hebben een of ander zomerkamp voor haar geregeld, om haar ‘op te vrolijken’. Want Noor maakt een beetje een trieste indruk de laatste tijd – vinden ze. Vind je het gek als je opgroeit met havermelk en doemverhalen over het klimaat? Noor doet alles om onder het kamp uit te komen. Ze weet toch zeker zelf wel waar ze blij van wordt? En anders Tim wel, die rare klasgenoot die ineens op haar strandje opduikt…
In Scheten uit de schoorsteen leg ik klimaatverandering uit op kleuterniveau. Normaal ben ik helemaal niet van de scheten, maar nu kon ik ze goed gebruiken om broeikasgassen uit te leggen. Bijkomend voordeel natuurlijk: jonge kinderen lachen wel om scheten. Zo is het een vrolijk en ook eerlijk boek geworden waarin oorzaken, gevolgen en oplossingen van klimaatverandering op speelse wijze voorbij komen. De geweldige illustraties van Yoko Heiligers helpen daarbij. Achterin het boek staat extra informatie voor voorlezers die moeilijke vragen krijgen.
Uitgeroepen tot beste kinderklimaatboek 2022/2023 in de categorie 0-5 jaar!
> Bekijk de eerste pagina’s hier
> Download de lesbrief met proefjes en opdrachten bij het boek.
> Download een kleurplaat:
Hier zijn mijn tips en lessuggesties bij het thema van de Kinderboekenweek 2022: Gi-ga-groen. De Kinderboekenweek gaat dit jaar over natuur: dieren, planten, klimaat en boomhutten dus. Daar heb ik wel wat leuke tips voor lessen bij. Zoals gewoonlijk heb ik ze heel summier beschreven. Zie het als aanknopingspunten. Sommige lesideeën zijn in te zetten voor alle groepen. Andere zijn misschien vooral geschikt voor onderbouw, middenbouw of bovenbouw.
Is het belangrijk dat kinderen van een jaar of elf, twaalf weten wat klimaatverandering is? Ik vind van wel. Ten eerste omdat ze zich geen onnodige zorgen moeten maken. Ten tweede omdat ze zich wel zorgen moeten maken.
Maar een snelle steekproef leert dat veel kinderen geen idee hebben wat klimaatverandering is. Mijn steekproef was zeker niet representatief. Tijdens de Kinderboekenweek vroeg ik in elke groep 7 en 8 die ik bezocht (in totaal 13) wie mij kort kon uitleggen waardoor het klimaat verandert. Aarzelend gingen er een paar vingers omhoog. En toen kwamen de antwoorden:
Palmen op de Noordpool is een kinderboek over klimaatverandering. De vertaalrechten van het boek zijn in het eerste jaar al aan 10 landen verkocht.
Palmen op de Noordpool kreeg een Vlag & Wimpel van de Griffeljury, haalde de longlist van de Jan Wolkersprijs, won de Glazen Globe voor het beste geografische jeugdboek en is gekozen als een van de Bestverzorgde boeken van 2018.
Palmen op de Noordpool past perfect bij het thema van de Kinderboekenweek 2022: Gi-ga-groen. Het is dan ook thematitel voor groep 7 en 8. Ik kom graag naar school, bieb of museum om alles te vertellen over klimaatverandering.
Presentaties over klimaatverandering doe ik niet alleen voor kinderen maar ook voor volwassenen. Want wie snapt er hoe het nou precies zit met orkanen, hittegolven en overstromingen? Met windmolens, waterstof en warmtepompen? Hoe weten we zo zeker dat klimaatverandering onze schuld is? Wat zijn de oorzaken, de gevolgen en de oplossingen? Voor juffen en meesters spits ik deze lezing helemaal toe op de klassenpraktijk: hoe behandel je klimaatverandering in de klas?
In een lesuur snappen alle kinderen hoe het zit met klimaatverandering: oorzaken, gevolgen en maatregelen. In een interactieve presentatie leg ik uit wat klimaatverandering is. Dat doe ik aan de hand van fossielen uit de ijstijd, spannende verhalen en grappige illustraties. Zonder doemverhalen, moeilijke woorden en opgeheven vingertje. Daarna is er volop tijd voor vragen. En natuurlijk sluiten we af met een toffe quiz. Voor groep 5 tot en met 8 van de basisschool en voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs.
Neem voor meer mogelijkheden en andere informatie contact op met mij of de Schrijverscentrale.
Op deze plek vind je lesmateriaal en bronnen die helpen om klimaatverandering in de les op school te behandelen. Veel ervan sluit aan op mijn kinderboek Palmen op de Noordpool, maar ook zonder dat boek kun je er veel aan hebben. Andersom zit het boek vol thema’s en aanknopingspunten die ook buiten het thema klimaatverandering interessant zijn: arm & rijk, voedselketens, ecosystemen, globalisering, koolstofkringloop, Nederland waterland, nepnieuws, technologie, duurzame energie, enzovoorts.
> Download hier een pdf van het hele verhaal met aanklikbare links.
> Lees verder…
Klimaatverandering is echt wel te begrijpen. Ook door kinderen en ook in het kort. In dit filmpje leggen we in nog geen 2 minuten oorzaken, gevolgen en maatregelen van klimaatverandering uit. En geven we tips wat je zelf kunt doen. Gebruik de video op school, als lesopener op het digibord of in een spreekbeurt.
* Een echt kinderklimaatboek dat niet eens betuttelend is [Trouw]
* Zo’n beetje alles wat je over klimaatverandering wil weten [NEMO Kennislink]
* Heel knap hoe zoveel informatie in een luchtig en begrijpelijk verhaal is verwerkt [7Days]
* Een aanrader voor iedereen, jong en oud [Kinderboekenpraatjes]
* Kinderboek van de maand [Paagman]
* Boek van de week [NPO4]
* Echt een ontzettend waardevol boek voor het onderwijs [Leesbevordering in de klas]
* Begrijpelijk, luchtig en soms grappig; nergens kinderachtig. [Talent (pdf)]
Voor iedereen die gaat klimaatstaken of naar de klimaatmars gaat, zijn hier wat leuke en minder leuke slogans voor op je spandoek of stuk karton. Doe ermee wat je wilt. Op een stuk karton schrijven bijvoorbeeld.
Bladeren door Palmen op de Noordpool, kinderboek over klimaatverandering.
Voor PraxisBulletin maakte ik een stoomcursus klimaatverandering voor de bovenbouw van het basisonderwijs. In vijf simpele stappen leg ik klimaatverandering uit. Bij elke stap staan lessuggesties, praktische opdrachten en eenvoudige proefjes die het verhaal duidelijker maken.
Doorgaan met het lezen van “Stoomcursus klimaatverandering”
Klimaatverandering is een belangrijk onderwerp, dat ook tijdens het leven van onze kinderen en kleinkinderen maar al te actueel zal blijven. Alle reden dus om het op een heldere en zorgvuldige manier aan kinderen op school uit te leggen. Klimaatverandering is ook een ingewikkeld onderwerp. Dat heb ik wel gemerkt tijdens het schrijven van mijn kinderboek Palmen op de Noordpool. En dat wist ik al door de paar paragrafen die ik erover schreef voor verschillende aardrijkskundemethoden.
En dus kom je in boeken en op internet veel verhalen tegen die variëren van een beetje vaag tot complete onzin. Doorgaan met het lezen van “‘Lastig om iets over het klimaat te zeggen’”
Update 2021
Lesmateriaal en tientallen bronnen voor lessen over klimaatverandering.
Update 2018
Inmiddels heb ik een heel kinderboek over klimaatverandering geschreven.
Hé Aardbewoners! Er wordt weer druk gepraat over klimaat, zeespiegelstijging en duurzame energie. Daarom heb ik het hoofdstuk over klimaatverandering uit Hé Aardbewoner maar even online gezet. Je kunt hem downloaden door op het plaatje te klikken. Doorgaan met het lezen van “Klimaatverandering voor kinderen”
Jij kunt er niets aan doen dat volwassenen met jouw antwoord op een Bosatlasopdracht aan de haal gaan. Dat ze je antwoord briljant noemen. Of zelfs het glasharde bewijs dat ons onderwijssysteem verouderd is. Wat een onzin. Want je antwoord was gewoon fout. Doorgaan met het lezen van “Beste Ida,”
Ondersteund door WordPress | Thema: Baskerville 2 door Anders Noren.
