Hier zijn wat lessuggesties bij het thema van de Kinderboekenweek 2016: oma’s en opa’s, voor altijd jong. Het zijn er meer dan twintig, maar ik heb ze heel summier beschreven. Zie het als aanknopingspunten. Een kant en klaar kopieerblad (tip 26) vind je hier.
Sommige lesideeën zijn in te zetten voor alle groepen. Andere zijn misschien vooral geschikt voor onderbouw, middenbouw of bovenbouw. Veel ideeën zijn geïnspireerd op een specifieke spread uit De oma van de oma van mijn oma. Dan staan de paginanummers erachter. Maar de meeste lesideeën kun je ook prima zonder dat boek doen.
1. Lees (voor) uit oude kinderboeken: Abeltje, Dik Trom, De Brave Hendrik… [52-53]
2. Doe oude spelletjes: hoepelen, steltlopen, zaklopen, ezeltje prik… [60-62]
3. Luister naar muziek van vroeger: de Beatles, Benny Goodman, Franz Liszt… Vraag opa en oma wat voor muziek ze luisterden. En hoe luisterden ze die? Gebruik http://everynoise.com/engenremap.html (onderaan staan de oudste stijlen) [82-83]
4. Kook en eet wentelteefjes en hangop. Eet roggebrood, erwtensoep en ander eten van vroeger. [74-75]
5. Zoek je eigen stamboom uit. Begin hier: https://www.wiewaswie.nl [88-89]
6. Iets makkelijker: zoek uit waar jullie familienaam vandaan komt: http://www.cbgfamilienamen.nl/nfb/ [88-89]
7. Begin zelf een poesiealbum. Bedenk versjes en maak poesieplaatjes. [86-87]
8. Neem oude fotoalbums mee naar school. Laat (groot)ouders erover vertellen.
9. Maak kopieën of scans van oude foto’s van je opa en oma. Hang ze op in de klas of maak er een website of diashow van.
10. Doe onderzoek naar landen waar sommige dingen nog steeds zo zijn als bij ons vroeger: geen riool, onverharde wegen, geen vrouwenvoetbal, geen kiesrecht, veel rokende kinderen…. Hoe denk je dat het daar over vijftig jaar is? [84-85]
11. Interview je opa of oma. Hadden ze een groot gezin? En hun ouders? Hoe woonden ze? Hoe deden ze boodschappen? Hoe hoorden ze nieuws? Hoe deden ze de was?
12. Vergelijk: wie was beter af? Wij? Je opa en oma? Hun opa en oma? Ga je liever naar Nick & Simon of naar een ophanging? Naar het toilet of op de emmer? Naar de tandarts of de smid? En hoe denken je opa en oma daar over? [14-15, 18-19, 38-39]
13. Reken uit hoeveel oma’s geleden de Romeinen waren, de hunebeddenbouwers, het meisje van Yde… Reken voor elke oma vijftig jaar.
14. Maak een werkstuk of spreekbeurt over een van de onderwerpen uit het boek: de geschiedenis van slavernij [28-29], overstromingen [16-17], badmode [26-27] …
15. Hou een debat: Is het goed dat alles steeds sneller gaat? Trein in plaats van trekschuit [54-55]. Whatsapp in plaats van brief [58-59]. Wat zijn de nadelen?
16. Hou een discussie over een ander onderwerp: Is het goed dat we steeds meer keus hebben? In de winkel, als beroep, speelgoed… [70-71, 76-77]
17. Bekijk foto’s van vroeger: https://www.flickr.com/photos/nationaalarchief
18. Blader door oude kranten op http://www.delpher.nl/
19. Bekijk de canon van je eigen omgeving: http://www.regiocanons.nl/
20. Bezoek een museum over vroeger: http://www.entoen.nu/kaart/. In sommige musea zijn er speciale activiteiten rond De oma van de oma van mijn oma. Zoals in het Museum van de Twintigste Eeuw in Hoorn en Museum Het Catharijneconvent in Utrecht.
21. Bekijk platen en Klokhuizen bij elk canonvenster: http://www.entoen.nu/canon?extra=vensterplaten
22. Bekijk lesmateriaal bij de kerntitels: http://onderwijs.kinderboekenweek.nl/
23. Bekijk nog meer tips bij de KBW: http://www.rianvisser.nl/kinderboekenweek/
24. Filmpjes bij titels bij het thema Voor altijd jong: http://bibliotheken.edu.glogster.com/lesbrief-kinderboekenweek-2016
25. Bezoek een bejaardenhuis en ga op zoek naar de opa of oma met de mooiste verhalen, de meeste kleinkinderen, de beste grappen, de grijste haren, de meeste verjaardagen….
26. Maak je eigen omameter! Download de kopieerbladen en meet hoeveel oma’s geleden een oorlog, een uitvinding of een koning was.