Klimaatonderwijs is nodig

Is het belangrijk dat kinderen van een jaar of elf, twaalf weten wat klimaatverandering is? Ik vind van wel. Ten eerste omdat ze zich geen onnodige zorgen moeten maken. Ten tweede omdat ze zich wel zorgen moeten maken.

Maar een snelle steekproef leert dat veel kinderen geen idee hebben wat klimaatverandering is. Mijn steekproef was zeker niet representatief. Tijdens de Kinderboekenweek vroeg ik in elke groep 7 en 8 die ik bezocht (in totaal 13) wie mij kort kon uitleggen waardoor het klimaat verandert. Aarzelend gingen er een paar vingers omhoog. En toen kwamen de antwoorden:

  • door vuur
  • door plastic
  • door stikstof
  • door afval dat in de oceaan komt
  • doordat er een gat zit in de ozonlaag
  • ‘er zit lava in de aarde en daardoor wordt het steeds heter’
  • ‘er zit een soort heelal om de zon en daar zit een gat in’.

Gelukkig waren er ook kinderen die wel wat CO2, auto’s of energie in hun antwoord stopten. Maar daar stond dan weer tegenover dat de meeste vingers stijf naar beneden bleven en de meeste kinderen dus liever afwachtten wat hun klasgenoten zouden zeggen.

Kortom: veel kinderen weten te weinig over klimaatverandering
Dat bleek ook al toen ik laatst een kidscollege gaf en een van de kinderen riep dat de aarde waarschijnlijk deze eeuw nog zou vergaan door klimaatverandering. Toen ik ernaar vroeg bleek ze niet eens de enige te zijn die dat dacht. Die onwetendheid is uiteraard niet tot Nederland beperkt. Deze week kreeg ik een lijstje vragen van Engelse schoolkinderen, zoals:

  • hoe lang blijft de aarde nog bestaan?
  • kunnen we straks nog wel buitenspelen?
  • waarom praten we niet vaker over klimaatverandering?

Die laatste vraag is natuurlijk precies waar ik heen wil. Want kinderen verdienen het om beter geïnformeerd te worden en om thuis en op school te kunnen praten over hun zorgen. Maar op veel te veel scholen is klimaateducatie nog afhankelijk van gepassioneerde eenlingen of beperkt de duurzame les zich tot een uurtje knutselen met plastic afval. Met als gevolg dat kinderen hooguit het halve verhaal krijgen en concluderen dat het allemaal wel meevalt, dat er niets meer aan te doen is of dat je best een Big Mac kunt eten want de rietjes in de cola zijn niet meer van plastic.

Hoe dan wel?
Er gaan al jaren geruchten over de komst van een duurzamer curriculum, maar voorlopig zie je dat in de lesboeken nog niet terug. En dus moeten leerkrachten nog zelf aan de slag. Klimaatverandering is een complex onderwerp, maar gelukkig is op steeds meer plaatsen heldere informatie te vinden die je in de les kunt gebruiken. Zelf raad ik natuurlijk mijn kinderboek Palmen op de Noordpool aan. Er is lesmateriaal bij het boek en ik heb bij meer dan de helft van de onderwerpen bronnen verzameld om de les te verdiepen of verbreden; filmpjes, websites, kinderboeken, etc. Maar er zijn inmiddels meer kinderboeken over klimaatverandering. Een mooi overzicht vind je op de website van de Academie voor duurzaam onderwijs. Andere handige links:

Teachers for climate: ondersteuning voor duurzaam onderwijs in po en vo.
Duurzame PABO: netwerk van duurzame PABO’s en basisscholen.
Klimaathelpdesk: stel (of zoek) je vraag over klimaat en krijg deskundig antwoord.
Klimaatveranda: voor wie echt alles wil weten.
Nederlands Jeugdinstituut: praten met kinderen over klimaatverandering.

Tot slot hier mijn favoriete boeken over klimaatverandering. Als je met de bovenste begint, heb je de basis zo onder de knie. Overigens is Palmen op de Noordpool voor volwassenen ook zeer geschikt.

Een gedachte over “Klimaatonderwijs is nodig

  1. Hoi Marc,
    Ik was gister bij je presentatie in Amersfoort, als hulpouder mee met de klas van mijn zoon. Bedankt dat je dit doet, klimaatverandering onder de aandacht brengen! Deed me echt goed, ook de manier waarop je het bracht. Ik maak me vaak zorgen hierover, dat wil ik niet overbrengen op m’n kinderen maar het moet wel meer bespreekbaar worden. Dus ik wilde je dit even laten weten; super goed werk!
    Groetjes
    Eline Brinkhuis (moeder van Mees)

Reacties zijn gesloten.

Ondersteund door WordPress | Thema: Baskerville 2 door Anders Noren.

Omhoog ↑